Minder kwaliteitsopvolgingen in 2021

In 2021 zien we voor het eerst in (vele) jaren een lichte daling van het aantal bedrijven, audits, staalnames en keuringsattesten in de vergistingssector. De compostering blijft status quo.

De kwaliteitsopvolging stagneert en neemt licht af bij de vergisting

De lichte daling in de kwaliteitsopvolging in de vergistingssector is te verklaren door meerdere factoren. Vooreerst is er het uitdovend beleid inzake groenstroomcertificaten, waardoor het aantal vergisters in Vlaanderen niet meer verder toeneemt. Daarnaast kreeg de verwerkingssector in 2021, naast de Corona-crisis, voor het eerst ook te maken met PFAS en niet-genormeerde parameters. We kregen een verstrengd toezicht vanuit de Afdeling Handhaving van het Departement Omgeving op de vergistingssector, waardoor de productie (deels) is teruggevallen. Hierdoor is ook de omvang van de kwaliteitsopvolging licht gedaald.

Ondanks de nog strikte COVID-19 maatregelen die in het overgrote gedeelte van 2021 van toepassing waren, gingen  de audits en staalnames zo goed als mogelijk door. Staalnames moeten steeds ter plaatse gebeuren. Het administratief gedeelte van de audits is digitaal uitgevoerd en dit werd aangevuld met een terreinbezoek. Sommige bezoeken zijn uitgesteld naar 2022.

Tabel 1: Kwaliteitscontrole en certificering in cijfers

Figuur 1: Kwaliteitscontrole en certificering in cijfers

Erkenningen Vlaco en externe audits in 2021

Verwerkingsinstallaties van organisch-biologische afvalstoffen die hun eindproducten wensen af te zetten als meststof of bodemverbeterend middel (zoals compost- en digestaatproducten), worden door de Vlaamse wetgeving verplicht om te beschikken over een keuringsattest.

Sinds 2014 beschikt Vlaco over de erkenning als certificeringsinstelling om keuringsattesten af te leveren aan dergelijke verwerkende bedrijven. Naast de kwaliteitsopvolging als wettelijke verplichting in Vlaanderen, voert Vlaco ook bijkomende evaluaties uit van de bedrijven volgens het ECN-QAS, voluit het “European Compost Network Quality Assurance Scheme”.

Volgens VLAREL moeten alle monsternames van compost- en digestaatproducten die bepalend zijn voor het omslagpunt van afval naar grondstof (erkenning via OVAM), mest(stoffen) in het kader van het Mestdecreet (erkenning via Mestbank) en bacteriologische analyses in het kader van de Europese Verordening Dierlijke Bijproducten door een erkend staalnemer worden uitgevoerd. Vlaco beschikt over de nodige erkenningen als staalnemer van meststoffen en afvalstoffen.

Om alle hierboven genoemde erkenningen te behouden, gebeuren er jaarlijks audits en neemt Vlaco deel aan ringtesten en technische proeven. In december 2021 heeft Vlaco een opvolgingsaudit door VITO gekregen in het kader van de erkenning als monsternemer (erkenning OVAM en VLM-Mestbank). Het resultaat was positief en zo behoudt Vlaco de erkenningen nodig om stalen van compost- en digestaatproducten te kunnen nemen. In de loop van 2021 heeft Vlaco deelgenomen aan een technische proef voor monstername mest in het kader van de erkenning als staalnemer (Mestbank). Vlaco werd in 2021 ook extern ge-audit voor het behouden van het ECN-QAS Conformity label. Deze audit was succesvol, waardoor Vlaco kan blijven certificaten afleveren met het ECN-QAS label.

Hierbij enkele interessante grafieken:

Figuur 2: Evolutie aantal bedrijven (2007 2021)
Figuur 1: Evolutie aantal bedrijven (2007 2021)

 

Figuur 3: Evolutie aantal audits (2007 - 2021)
Figuur 2: Evolutie aantal audits (2007 - 2021)

 

Figuur 4: Evolutie aantal afgeleverde keuringsattesten (2007 - 2021)
Figuur 3: Evolutie aantal afgeleverde keuringsattesten (2007 - 2021)

 

Figuur 5: Evolutie aantal uitgevoerde staalnames (2007 - 2021)
Figuur 4: Evolutie aantal uitgevoerde staalnames (2007 - 2021)

 

Verdere uitdagingen

In de loop van 2022 zal het Algemeen Reglement van de Certificering worden vernieuwd. Er zal onder andere meer aandacht worden geschonken aan de kwaliteitsgaranties van de inputstromen. We verwachten in de loop van 2022 ook verduidelijking betreffende het handelingskader voor PFAS. Verder volgt Vlaco ook de Europese wetgeving rond dierlijke bijproducten en meststoffen verder op. Ook in het kader van de Europese wetgeving zal de certificering van eindproducten van verwerking via compostering en vergisting aan belang winnen.

Verder zet Vlaco, via onder meer het Cmartlife project, ook verder in op het zuiver houden van de biologische kringloop voor fysieke e onzuiverheden (glas, plastic, metaal, andere …). Dit doen we op vlak van preventie alsook via specifieke kwaliteitsopvolging van de eindproducten en de afvalstoffen waaruit deze ontstaan (sorteeranalyses, oppervlaktemeting, …).