Vaste planten of gras of ... allebei?

Een afwissende (kringloop)tuin: mooier, meer biodiversiteit én … vooral minder werk!

Kringlooptuinen

Kringlooptuinen zijn niet zomaar een wild samenraapsel van bomen, struiken, plantenborders en gazon. Ze zijn speels en toch doordacht. In een gevarieerde kringlooptuin is er vaak een weloverwogen afwisseling tussen open en gesloten eenheden. De open ruimten kunnen op verschillende manieren worden gecreëerd: met gazon, waterpartijen, paden, bloemenborders …

De open ruimte in je tuin met gras bekleden, is relatief eenvoudig en vraagt weinig voorkennis. Gazons hebben daarnaast het voordeel dat ze een gevoel van ruimte en diepte scheppen en veel gebruikscomfort bieden. Wanneer je grasveld echter wordt omsloten door heesters - een haag of een muur van klimplanten - dan versterkt dit de schoonheid van het geheel.

Gazon: veel voordelen, maar ook arbeidsintensief

Gazon is een echte energieverbruiker, die van alle tuingedeelten het meeste onderhoud vraagt. Gras groeit immers relatief snel. Geregeld maaien en achter je grasmaaier aanhollen, blijft nodig.

Best of both worlds

Wanneer je (een deel van) het gazon vervangt door vaste planten en bodembedekkers creëer je ook openheid, ruimte en structuur … zonder al te veel onderhoudszorgen. In tegenstelling tot gazons vragen vaste planten soms wat meer voorbereiding op vlak van aanplant en onderhoud. Toch zal je na enkele jaren ontdekken dat er heel wat minder werk is aan het onderhouden van een plantenborder in vergelijking met een gazon. Een ander voordeel? Vaste planten zorgen ervoor dat jouw tuin er elk seizoen weer anders uitziet! En ook de biodiversiteit in jouw tuin vaart er wel bij: tuinen met een extra dimensie – met begroeiing in de hoogte, bomen, struiken, klimplanten, … - herbergen meer kevers, vlinders, torren, duizendpoten, sociale wespen, parasitaire wespen, … dan tuinen zonder. Gevolg: de insecten trekken op hun beurt weer meer insectenetende vogels aan.

Wanneer planten?

Het najaar is een prima planttijd voor vaste planten, heesters en bomen. De grond is nog vrij warm, zodat de planten voor de winter al aanslaan. Aangezien er in de herfst meestal voldoende regen valt, is extra water geven niet of nauwelijks nodig. Kers op de taart: tegen het voorjaar zijn jouw plantjes al heel wat gegroeid en kan je tuin mooi de zomer in. Alleen erg stevige vrieskou tijdens de winter kan mogelijk wat roet in het eten gooien. Toch weegt dit kleine risico niet op tegen al de voordelen van aanplanten in het najaar.

Wil je graag (een deel van) je gazon vervangen door vaste planten? Dan geven wij jou hieronder alvast wat tips.

3 tips bij het kiezen van de vast planten

1. Leer eerst je tuin goed kennen. Bij een huis met bestaande (kringloop)tuin denk je eerder ‘renoverend’, bij een huis zonder ingerichte tuin denk je beter ‘afwachtend’.

2. Plant de juiste plant op de juiste plaats. Voor elke grondsoort, vochtigheidsgraad, hoeveelheid zon … kortom: voor bijna elke tuinplek bestaat er een ruime keuze aan planten. Laat je niet verleiden door dat ene plantje dat je zo mooi vindt, maar niet zal groeien op de schaduwplek waar jij het voor koopt. Informeer je tijdens je aankoop en varieer:  perfectie is zóoo saai :-).

3. Hou rekening met het type en het uiterlijk van de vaste plant. Let op de manier van voortplanten, de ontwikkeling en de bodembedekkende capaciteiten van de planten. Geef jouw planten de tijd om te groeien. Plant ze dus niet te dicht bij elkaar, want dat zorgt voor onnodig snoeiwerk achteraf. Ga voor wat jij mooi vindt maar binnen de kantlijnen die je op voorhand hebt vastgelegd.

3 tips bij het aanplanten, ontdekken en bemesten van vaste planten 

1. Zorg voor een goede voorbereiding van de bodem. Maak je grond vrij van (wortel)onkruiden en gebruik (duurzame) compost waar nodig. Met compost breng je levend materiaal en tegelijk voeding voor bodem en bodemleven aan. Daarnaast bevat compost ook voedingsstoffen die perfect als basisbemesting kunnen dienen. Het voordeel van compost is dat het zijn voedingsstoffen eerder langzaam vrijgeeft, op het tempo dat de planten ze nodig hebben.

2. Ontdek, kweek en deel. Mits enige ervaring kan je vaste planten zelf opkweken. In de handel vind je eveneens een uitgebreid aanbod. Maar ook via vrienden, kennissen, plantenruilbeurzen … kan je heel interessante én vaak aan jouw grond aangepaste soorten op de kop tikken. Sharing is caring :-).

3. Aan de slag! Let op afstanden, plantdiepte, bewatering … en mest indien nodig bij. Sommige vaste planten - maar ook gazon dat intensief gemaaid wordt en last kan hebben van langere droge periodes tijdens de zomer -  hebben nog wat extra voedingsstoffen nodig. Naast compost (vooral een bodemverbeteraar) kan je dan kiezen voor een kwaliteitsvolle organische meststof uit de biologische kringloop, namelijk Vlaco-fertil.  Digestaat is een meststof die door anaërobe vergisting tot stand komt en onder andere voor kan komen in een losse gedroogde vorm of in pellets. Bijkomend voordeel: bij de productie ervan ontstaat niet alleen een duurzame en lokaal geproduceerde meststof, er komt ook biogas vrij dat wordt gebruikt voor groene stroomproductie. Vlaco-fertil is een nutriëntenrijk product met tuin- én klimaatvoordelen!

Overtuigd? Dan laten we graag nog 10 tips voor het verzorgen van vaste planten op je los!

1. Geef onkruid geen kans, maar doe dat niet met de grove borstel. Hou je vaste planten, zeker de eerste jaren, ‘voorzichtig’ onkruidvrij.

2. Durf de planten af en toe met rust te laten. Enkel zo kunnen ze een flink wortelgestel ontwikkelen.

3. Breng een mulchlaag (van compost, houtsnippers, grasmaaisel …) aan om de ruimte tussen de vaste planten onkruidvrij te houden.

4. Bescherm gevoeligere planten tegen vorst en droogte.

5. Creëer in de mate van het mogelijke een gelaagde en/of verticale begroeiing. Naar soortendiversiteit, diervriendelijkheid en aantrekkelijkheid heeft dit niets dan voordelen. Wie gelaagdheid nastreeft, zal de hoeveelheid tuinonderhoud snel zien verkleinen.

6. Door te spelen met kleuren creëer je een specifieke sfeer in je kringlooptuin.

7. Geef aandacht aan de kleintjes. Vooral in het vroege voor- en late najaar wanneer alle andere planten in rust zijn kunnen mossen een meerwaarde voor je tuin zijn en kan mos de rol van bodembedekker vervullen.

8. Planten en tuinen die al wat ouder zijn, hebben extra veel te bieden. Holtes, oudere plantenstructuren ... bieden nestgelegenheid, schuilplaatsen of voedsel voor insecten, vogels, paddenstoelen, mossen …

9. Stel jezelf bij tuinherinrichting de vraag wat nog bruikbaar is van de oude planten. Tabula rasa is zelden de juiste keuze.

10. Wees creatief met tuinresten. Je kan er allerlei functioneels of moois mee maken.

 

Geniet van jouw kringlooptuin!