Afzet van compost kent groei in quasi alle afzetmarkten en bij vergisting is er een verschuiving naar meer nabehandeling
Afzet compost
Trend 1 - Hoofdtrend: meer compost afgezet
De afzet van compost vertoont 1 duidelijke trend in 2020: verdere stijging in de afzet, dankzij toename afzet gft-compost. De afzet van groencompost blijft de laatste jaren eerder stabiel. In het voorjaar 2020 was een stijging in de aanvoer van gft-afval te zien, dit weerspiegelt zich in de afzetcijfers.
Door het mooie voorjaar en de vele groene vingers tijdens de eerste coronalockdown verliep de afzet van compost zeer vlot.
Trend 2: In 2020 was er een stijging in quasi alle afzetmarkten
De verdeling over de diverse afzetmarkten is ongeveer gelijk gebleven met 2019. T.o.v. 2018 is er een duidelijke stijging voor de afzet naar meststoffenhandelaars en teelaardeproducenten en de export. Aangezien de stijging zich bij de gft-compost voordoet, blijft afzet naar potgrondfabrikanten ongeveer gelijk.
Trend 3: Ongeveer 20 % van de compost gaat naar de landbouw
De laatste jaren zien we een vrij stabiele afzet van ongeveer 20 % van compost in de landbouw. Vooral voor de gft-compost zien we de laatste jaren een duidelijke toename in de absolute hoeveelheid gft-compost die landbouwers gebruiken. In 2020 is ruim 16.000 ton gft-compost in de landbouw afgezet. Dat is nog altijd bescheiden ten opzichte van bijna 75.000 ton groencompost die door de landbouwers is gebruikt in 2020.
Trend 4: Zal de grotere vraag naar compost zich de komende jaren ook in een hogere prijs vertalen?
De gemiddelde verkoopprijs (omzet/verkochte hoeveelheid) voor compost in Vlaanderen bedroeg in 2020 ongeveer 3,5 euro/ton. In 2019 bepaalden we deze voor de eerste keer en bedroeg deze 3,2 euro/ton. Nu al conclusies trekken, zou voorbarig zijn, maar we kijken al uit of we de toenemende vraag de komende jaren ook in hogere prijzen vertaald zien. Er is een grote variatie te zien, gaande van gratis tot een gemiddelde verkoopprijs van 8,5 euro/ton. Dit is logisch, want de manier van aanbieden van de compost is ook heel divers (bulk, zakken, bigbag, afgehaald, getransporteerd, …). Gelukkig is gratis compost een uitzondering geworden. Voor kwaliteitsvolle producten kan er gerust betaald worden.
Afzet digestaat
Trend 1: Verigistingssector exporteert heel wat nutriënten, maar ook organische stof
Vooral de natte digestaatstromen als dunne fractie, effluent en concentraat komen op Vlaamse landbouwgrond terecht. Het merendeel van de dikke fractie en gedroogd digestaat wordt al dan niet na verdere behandeling geëxporteerd. Dit is belangrijk in het kader van de mestverwerking, omwille van de export van nutriënten, maar zo voeren we natuurlijk ook heel wat organische stof uit. Terwijl ook onze bodems wel nood hebben aan organische stof.
Deze vloeibare digestaatstromen zijn als circulaire meststoffen mooi compatibel met compost als bodemverbeteraar.
Trend 2: Verschuiving in de nabehandeling: meer nabehandeling, maar minder ver doorgedreven
In 2020 is er minder ruw digestaat naar landbouwgrond afgezet (220.000 ton tegenover 276.000 ton in 2019). Het ruw digestaat is vaker nabehandeld. Wellicht spelen de strengere fosforbemestingsnormen hier een rol in. Dit vertaalt zich in grotere hoeveelheden gedroogd digestaat.
Er meer (ingedikte) dunne fractie afgezet in 2020: ongeveer 365.000 ton ten opzichte van ongeveer 270.000 ton in 2019. De omgekeerde verschuiving doet zich voor bij het concentraat. Er is in 2020 heel wat minder concentraat (62.000 ton) afgezet dan deze in 2019 (150.000 ton). Een aantal installaties stopte of verminderde de nabehandeling van de dunne fractie.
Trend 3: Verhouding tussen digestaat met dierlijke mest en digestaat zonder dierlijke mest blijft status quo op 60/40