Vragen over Vlaco-compost

Waar kan ik Vlaco-compost kopen?

Compost

Vlaco vzw is een sectororganisatie en verkoopt zelf geen compost.

Je kan compost bestellen bij één van de 40 compostproducenten in Vlaanderen. Contactgegevens van de compostproducenten zijn terug te vinden op de kaart met verkooppunten. Hier kan gefilterd worden op type compost. Door het aanklikken van de groene blaadjes op de kaart krijg je te zien welke producten hier verkocht worden en hoe je deze kan afhalen of laten leveren. Sommige producenten bieden zakken Vlaco-compost aan in zakken van 40l.

 

Wat is het verschil tussen groen- en gft-compost?

Groencompost is het eindproduct van de compostering van uitsluitend groenafval uit tuinen, parken, plantsoenen, bermen en natuurgebieden. Deze bodemverbeteraar is universeel toepasbaar (ook in biologische landbouw).

Gft-compost is het eindproduct van de compostering van groente-, fruit- en tuinafval dat bij burgers aan huis wordt opgehaald. Deze bodemverbeteraar is universeel toepasbaar. Gft-compost is meestal iets droger dan groencompost en de voedingswaarden liggen iets hoger, waardoor er minder compost toegediend moet worden voor hetzelfde bodemverbeterend effect.

Op onze kaart met verkooppunten kan je filteren op groencompost icoon groencompost , gft-compost icoon gft-compost, vlaco-potgrond icoon potgrond en gedroogd digestaat icoon gedroogd digestaat.

Hoeveel compost heb ik nodig?

Om te berekenen hoeveel compost er nodig is voor de aanleg en het onderhoud in jouw tuin, hebben wij een handige compostcalculator gemaakt.

In de vakjes vul je zelf in hoeveel vierkante meter moestuin je wil aanleggen, gazon wil mulchen, ... Onze calculator rekent vervolgens uit hoeveel liter of kuub groen- of gft-compost je nodig hebt voor dat klusje in de tuin.

Ga naar de compostcalculator.

Hoeveel kost compost?

Vlaco verkoopt zelf geen compost. Dat is een vraag die je best aan de compostproducent in je buurt stelt. Voor contactgegevens verwijzen we je graag door naar de kaart met verkooppunten

De prijs van compost is afhankelijk van seizoen, afgenomen hoeveelheid en fijnheid.

Is Vlaco-compost milieuvriendelijk?

Ja, Vlaco-compost is milieuvriendelijk als recyclageproduct van gft- en groenafval dat uit de omliggende regio wordt aangevoerd. Ook de compostverkoop gebeurt in dezelfde regio waardoor er weinig uitstoot door transport is. Compost ontstaat uit een natuurlijk biologisch proces. Vlaco vzw streeft naar een compostering met een zo laag mogelijke ecologische voetafdruk.

Groencompost voldoet ook aan de strenge normen voor gebruik in de biologische landbouw. Ook gft-compost kan hieraan voldoen.

Als je geïnteresseerd bent in de ecologische voordelen van compost kan je terecht op deze pagina.

Zitten er zware metalen in de compost?

Overal in ons dagelijkse leven komen we zware metalen tegen, ze zijn zelfs essentieel voor het leven, en niet alleen schadelijk voor ons milieu. Zware metalen komen voor in de bodem, in het water en in de lucht, én dus ook in compost.

Planten kunnen wel hinder ondervinden van verhoogde concentraties aan zware metalen in hun bodem. Daarom controleert Vlaco tijdens de regelmatige staalnames bij de composteringen het gehalte aan zware metalen in de compost, om zeker te zijn dat de compost voldoet aan de strenge normen.

Zitten er onkruidzaden of ziektes in Vlaco-compost?

Nee, het composteringsproces is er op gericht om kiemkrachtige zaden en ziektekiemen af te doden. Zelfs de meest resistente planten zoals Japanse duizendknoop en knolcyperus worden in een professionele compostering afgedood en mogen gerust bij het groen- of gft-afval.

Door de hoge temperaturen en de vochtige omgeving heeft de compostering een hygiëniserend effect. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de kiemen en zaden gedood worden. In de professionele compostering kan er zodanig gestuurd worden dat deze micro-organismen sowieso afsterven.

Tijdens de regelmatige staalnames bij de composteringen controleert Vlaco de aanwezigheid van onkruidzaden in de compost, om zeker te zijn dat de compost voldoet aan de strenge normen.

Zitten er pesticideresidu's in compost?

Vlaco pleit ervoor om geen chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken en de biologische kringloop van bij de bron zo zuiver mogelijk te houden. Recent stelden we vast dat er bij de kieming van sommige planten een (tijdelijke) vergroeiing, namelijk een krullen van de bladeren optrad. Verder onderzoek heeft aangetoond dat clopyralid, zelfs in zeer lage concentraties, verantwoordelijk kan zijn voor deze symptomen, dit slechts bij enkele plantensoorten. Clopyralid is een herbicide dat gebruikt wordt voor o.a. onkruidbestrijding op particuliere gazons, grasvelden, (paarden)weides en graanvelden.

De meeste bestrijdingsmiddelen worden snel afgebroken tijdens het composteringsproces. Clopyralid blijkt een meer persistent herbicide. De concentraties in compost, aangetoond in biotoetsen, zijn gemiddeld 50 maal lager dan de MRL voor voeding. Voor de volksgezondheid is er geen probleem. Onze kwaliteitsopvolging is uitgebreid met biotoetsen. Op deze manier kunnen we garanties blijven bieden voor de kwaliteit van Vlaco-compost.

Vragen over Vlaco-potgrond

Waar kan ik Vlaco-potgrond kopen?

Vlaco potgrond te koop op recyclagepark

Vlaco ontwikkelde een universele potgrond waarin 50% turf vervangen wordt door Vlaco-compost met label en gecomposteerde houtschors. Dit maakt de potgrond milieuvriendelijker dan de traditionele potgronden die uit 100% turf bestaan. Deze potgrond is te verkrijgen bij enkele composteringen.

Contactgegevens van een compostproducent zijn terug te vinden u op de kaart met verkooppunten. Hier kan je filteren op Vlaco-potgrond icoon potgrond. Door het aanklikken van de groene blaadjes op de kaart krijg je te zien welke producten hier verkocht worden en hoe je ze kan afhalen of laten leveren.

Vlaco-potgrond is verkrijgbaar bij IOK afvalbeheer (in zakken van 50l), bij IMOG (in bulk en zakken van 50l) en bij Igean (in zakken van 50l).

Vragen over thuiscomposteren

Mogen Japanse duizendknoop, Knolcyperus en buxus besmet met de buxusmot in mijn compostvat/-bak?

Het thuiscomposteren ervan raden we af omdat afdoding hierbij nooit 100% gegarandeerd is. De planten zullen dankzij de worteldelen die achter blijven, opnieuw kunnen ontwikkelen. Kleine haarden, zoals een hoekje in de tuin: bestrijden door planten met wortel uit te graven, grond af te schudden en de bovengronde en ondergrondse delen af te voeren naar een professionele compostering. Dit is de meest efficiënte methode. 

Compostversneller of compoststarter toevoegen, is dat nodig?

Composteren is een natuurlijk proces dat vanzelf start. Je hoeft dus geen versneller of starter toe te voegen. Ben je ongeduldig, dan neem je beter een emmertje halfverteerde compost uit een ander compostvat. Daarin zit alles wat je nodig hebt: bacteriën, wormen, pissebedden en andere compostmakende diertjes. Heb je hulp nodig? Vraag dan raad aan een kringloopkracht uit de buurt.

Mogen eierschalen in mijn compostvat/-bak?

Door de overdraagbare ziekten die in de jaren negentig leidden tot de voedselcrisissen ontstond de Europese verordening 1069/2009, gekend als de gezondheidsvoorschriften voor dierlijke bijproducten niet bestemd voor menselijke consumptie.

Deze verordening legt voor keukenafval en etensresten met vlees- en visresten, eieren, zuivelproducten, schaaldieren … strenge gezondheidsvoorschriften op en verbiedt gebruik en recyclage binnen dezelfde diersoort (kannibalisme).

Deze producten mag je dus niet thuiscomposteren en niet voederen.

Waar haal ik een compostvat of -bak?

Compostvat

Om thuis te composteren zijn er verschillende systemen op de markt: compostvat, compostbak, wormenbak ...

De OVAM subsidieert de kwaliteitsvolle systemen om thuiscomposteren te stimuleren. Deze systemen kan je via de meeste gemeentelijke milieudiensten aan voordelig tarief verkrijgen. Vermits de keuze voor een welbepaald type in handen ligt van de intergemeentelijke afvalvereniging (intercommunale), zijn niet alle systemen overal verkrijgbaar. Vraag er hoe dan ook naar bij uw gemeente.

Niet gesubsidieerde systemen zijn steeds verkrijgbaar bij het tuincentrum of via de website van de fabrikant te vinden.

Vragen over vrijwilligerswerk

Hoe word ik kringloopkracht?

Enthousiaste Kringloopkrachten

Ben je begaan met het leefmilieu en geloof je in de kringloopgedachte? Kom je graag in contact met andere tuinliefhebbers? Wil je weten hoe je de kringloop in keuken en tuin kan sluiten en je kennis kan delen met anderen? Dan is vrijwilligerswerk als kringloopkracht iets voor jou!

Samen met de milieudienst en andere kringloopkrachten hou je de kringloop van keuken- en tuinresten in je gemeente levend. Een lesje in de lagere school, tips geven in jouw of andermans tuin, je verhaal vertellen op een infostand, demonstraties geven …; als vrijwillige kringloopkracht heb je tal van mogelijkheden om anderen te informeren over de verschillende kringlooptechnieken. Kies wat je graag doet want jouw enthousiasme werkt aanstekelijk!

Hoe word je kringloopkracht? Vraag aan je afvalintercommunale naar de vorming 'Uitdiepsessie voor kringloopkrachten'. Tijdens zeven sessies dompelt een Vlaco-lesgever je onder in de wereld van de kringlooptechnieken zodat je als kringloopkracht de mensen uit je omgeving kan helpen om keuken- en tuinresten opnieuw creatief te gebruiken. 

De vorming bestaat uit zes interactieve avondsessies en een praktijkdag in Comité Jean Pain te Londerzeel:

1. Verwelkoming, kennismaking met Thuiskringlopen, kennismaking met de communicatiemogelijkheden
2. De kringloop vaste planten, grasbeheer, snoeihoutbeheer.
3. De kringloop van dieren in de tuin, voedselverlies beperken
4. De kringloop van thuiscomposteren en compostgebruik
5. De kringloop van professionele composteerinstallaties, testjes …
6. Praktijkdag Comité Jean Pain (apart te boeken)
7. Zelfoefen-moment: informatie overbrengen

 

> >Terug naar hoofdpagina Thuiskringlopen

Vragen over gft

Ben ik verplicht om deel te nemen aan de gft-inzameling?

Vanaf 2026 zal er in elke Vlaamse gemeente een gft-inzameling aangeboden worden waarbij je keuken- en tuinafval kan meegeven voor ophaling.

Dit soort afval mag niet langer bij restafval gestopt worden, maar je bent niet verplicht om het daarom met gft mee te geven. Je kan dit afval bijvoorbeeld ook thuiscomposteren, of op andere manier thuis verwerken. Het belangrijkste is dat dit organische, waardevolle afval niet zomaar verbrand, maar gerecycleerd wordt.

Je kan eender wanneer instappen in de gft-inzameling die je afvalintercommunale aanbiedt. Meer info hierover vind je op de website van je afvalintercommunale.

Op dit moment zijn er 66 Vlaamse gemeentes waar het nog niet aangeboden wordt, maar dit zal vanaf 2026 wel het geval zijn.

Waarom moeten we vanaf 2024 gft apart sorteren?

In Vlaanderen wordt er volgens de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) jaarlijks meer dan 200.000 ton eetbaar voedsel weggegooid. Omgerekend gooien gezinnen ongeveer 369 euro aan voeding weg, wat neerkomt op zo’n 37 kilo voedsel ofwel twee tot drie winkelkarren eten dat in de vuilnisbak belandt. Dat voedsel komt dan terecht bij het restafval waarna het verbrand wordt. En dat is jammer, want groente-, fruit- en tuinafval vormen immers de basis voor compost en biogas.

Daarom wordt zowel de Europese als Belgische wetgeving strenger en mag je vanaf 1 januari 2024, geen gft-afval meer bij je restafval gooien (met uitzondering voor de regio's waar nog geen gft-inzameling is, voor hen gaat dit in voege van zodra er gft-inzameling aangeboden wordt). Ten laatste op 1 januari 2026 zal er in elke Vlaamse gemeente een gft-inzameling voorzien zijn. 

Waarom veranderde de definitie van gft-afval in 2019?

Er wordt té veel voedsel verspild. De Vlaamse overheid en de spelers uit de hele voedselketen engageren zich om het voedselverlies tegen 2020 te verminderen met 15%. Geen afval produceren staat dus voorop. Maar het voedsel dat niet meer voor consumptie in aanmerking komt, kan op een duurzame wijze ingezameld en verwerkt worden tot nieuwe producten, waaronder compost. Zo kan het afval nog een nuttige bestemming krijgen als meststof, bodemverbeterend middel of voor gebruik in potgrond. 

Tot 2019 werd er bij de burgers nog geen selectieve inzameling van vlees- en visresten georganiseerd. Vlees- en visresten hoorden bij het restafval. In de nasleep van allerlei voedselcrisissen is er beslist om met het gft-afval geen vlees- en visresten mee in te zamelen. In 2000 trad er bovendien een Europese Verordening in voege die een specifieke verwerking oplegde voor alle bijproducten van dierlijke oorsprong, waaronder ook keukenafval, dat vlees- en visresten bevat. Alhoewel compostering in de praktijk een zeer adequate verwerkingsmethode is voor dit soort afval, werden met deze regelgeving niet haalbare randvoorwaarden aan de compostering opgelegd. 

Recent onderzoek heeft (nogmaals) aangetoond dat de verwerking van vlees- en visresten via de Vlaamse composteerinstallaties veilig is. Dit is bevestigd met een erkenning van de OVAM.

Meer info

Wat houdt de 'nieuwe' definitie van gft-afval in?

Omdat de term “gft” bij vele mensen gemeengoed is geworden, besliste de OVAM om wel de term “gft” te behouden, en enkel de inhoud van wat er met de gft-inzameling kan worden meegegeven aan te passen. 

De oude omschrijving van gft-afval was: Groente-, fruit- en tuinafval dat afkomstig is van het gescheiden ingezamelde organische deel van het huishoudelijk afval. Het omvat plantaardig composteerbaar keukenafval en het gedeelte van het tuinafval dat bestaat uit niet-houtig, fijn materiaal.

De nieuwe omschrijving sinds 2019 luidt: Keuken- en tuinafval dat afkomstig is van het gescheiden ingezamelde organische deel van het huishoudelijk afval. Het omvat composteerbaar keukenafval, dus ook vlees- en visresten, bereide etenswaren, enz. en het gedeelte van het tuinafval dat bestaat uit niet-houtig, fijn materiaal.

Meer info 
 

Geldt deze uitbreiding van de gft-definitie voor heel Vlaanderen?

Er is maar één wettelijke gft-definitie. In alle gemeenten waar gft-afval wordt ingezameld, gelden dezelfde sorteerregels.

Meer info

Zal de kwaliteit van compost door de uitbreiding van de gft-definitie beïnvloed worden?

Neen. De vereisten naar kwaliteit blijven gelijk. Compost is een gehygiëniseerde en gestabiliseerde bodemverbeteraar.

Meer info

Verandert de werkwijze van de composteringen door de uitbreiding van de gft-definitie?

De werkwijze van de compostering verandert niet. De compostproducenten moeten weliswaar aan enkele extra wettelijke (technische en administratieve) voorwaarden voldoen, maar ze zijn volledig uitgerust om ook keukenafval en voormalige voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong te verwerken. 

Voormalige voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong zijn “producten van dierlijke oorsprong of voedingsmiddelen die producten van dierlijke oorsprong bevatten andere dan keukenafval en etensresten, die niet langer voor menselijke consumptie bestemd zijn, om commerciële redenen of wegens productieproblemen, verpakkingsproblemen of andere problemen die geen risico voor de volksgezondheid of de diergezondheid inhouden.

Immers, tijdens de compostering worden de onkruidzaden en plantenziekten gegarandeerd afgedood. Dit wordt via onafhankelijke controle gecertificeerd. En bij het respecteren van de hygiënisatievoorwaarden voor plantpathogenen worden ook de gangbare mens/dier pathogenen zoals onder andere Salmonella afgedood. De installaties zijn hiervoor uitgebreid getest. Dit betekent ook dat de compost veilig is. Keukenafval en dierlijke voormalige voedingsmiddelen mogen in Vlaanderen enkel in een vergunde inrichting verwerkt worden, via een afgesloten systeem. Dit betekent ook dat er afdoende maatregelen worden genomen tegen eventuele herbesmetting door ongedierte.

Meer info

Welke voordelen zijn er aan de uitbreiding van de gft-definitie verbonden?

  • Zorg voor het milieu

Door meer gft selectief in te zamelen en te composteren, wordt een belangrijke CO2-winst gerealiseerd. Door compost te produceren en te gebruiken worden nutriënten en organische stof in de biologische kringloop gehouden. Nutriënten en organische stof die we anders uit natuurlijke en eindige bronnen moeten gaan halen. Europa kiest volop de kaart van de Circulaire Economie. Door meer composteerbaar afval in te zamelen, wordt de biologische kringloop groter gemaakt en meer bijgedragen aan de circulaire economie.

  • Eenvoudiger!

Bovendien geeft het de kans om aan de burgers een duidelijke boodschap mee te geven: wat composteerbaar is, mag en kan, mee worden ingezameld en verwerkt. Het is vaak moeilijk om in de praktijk een onderscheid te maken tussen puur plantaardig materiaal en keukenresten waarin ook ingrediënten van dierlijke oorsprong zitten. Een boterham met ham mag vanaf nu mee afgevoerd worden met het gft-afval. Voedselrestjes, wanneer niet meer geschikt om nog te worden geconsumeerd (want afval vermijden door de restjes te redden geniet uiteraard de voorkeur (meer info: red-de-restjes) hoeven niet langer aan een controle (plantaardig of dierlijk?) te worden onderworpen eer beslist wordt ze in de gft-bak te gooien. 

Meer info
 

Waarom mogen mosselschelpen en kippenbouten niet bij het gft-afval en eierschalen en de schildjes van scampi wel?

Mossel-, oesterschelpen en beenderen zijn niet composteerbaar (inerte materialen), en kunnen het proces negatief beïnvloeden. Bovendien kunnen vooral mosselschelpen scherpe stukjes opleveren waardoor de compost minder veilig wordt in gebruik. Eierschalen en schildjes van scampi zijn veel lichter en worden in een professionele compostering voldoende verfijnd.

Meer info

Maken vlees-en visresten ook in de ons omringende landen deel uit van de gft-inzameling?

In andere ons omringende landen maken vlees- en visresten reeds langer deel uit van de organische fractie van het huishoudelijk afval, en daar wordt ook kwaliteitsvolle compost geproduceerd via gelijkaardige verwerkingsprocessen. 

Meer info

Kunnen dezelfde sorteerregels gehanteerd worden voor het thuiscomposteren?

Neen. Behalve dat we ook hier adviseren om geen theezakjes en koffiepads meer thuis te composteren (omdat deze plastic bevatten), blijven onze adviezen voor de verwerking door thuiscomposteren blijven ongewijzigd.

Er is een duidelijk verschil in proces tussen wat in een professionele compostering gebeurt, en hoe we in onze tuin via composteervat, -bak of –hoop organische resten verwerken. Dierlijke resten blijven voor het thuiscomposteren afgeraden. Meer info over thuiscomposteren

Meer info
 

‘Dierlijk en plantaardig keukenafval en etensresten’ en ‘vlees- en visresten, schaaldieren, …’ staan als twee afzonderlijke items op de gft-sorteerwijzer.

Zij mogen beiden met de uitbreiding van de gft-definitie sinds 2019 in de gft-bak (mits uitzonderingen). Is er een verschil?

'Dierlijk en plantaardig keukenafval en etensresten’: hiermee bedoelen we al het afval afkomstig van de bereiding en consumptie van voedsel, inclusief overschotten (voedselrestjes die bijvoorbeeld op de borden blijven liggen). Het is een meer algemene term en omvat zowel dierlijke als plantaardige resten.

Met ‘vlees- en visresten en schaaldieren’ duiden we specifiek op vlees- en visresten die vrijkomen in de keuken. Dit zit eigenlijk vervat in de term ‘dierlijk en plantaardig keukenafval en etensresten’, maar we vermelden deze apart omdat dit een belangrijke wijziging in de sorteerregels is. Meer info

Mogen broodzakken bij het gft-afval?

Broodzakken mogen niet bij het gft-afval. Het probleem met de broodzakken specifiek is dat ze een coating hebben die compostering moeilijk maakt. 

Wat met andere soorten papier? 

Keukenpapier - in kleine hoeveelheden - mag wel bij het gft-afval. Algemene regel is dat papier en karton naar de papierrecyclage moeten, tenzij het kleine hoeveelheden betreft die verontreinigd zijn met organisch afval, zoals bv. een stukje keukenpapier met wat vet uit de pan op. 

Waarom mogen de uitwerpselen van de kat wel in de gft-bak met de uitbreiding en (composteerbare) kattenbakvulling dan weer niet?

Dat heeft met eenduidigheid te maken. Voor de burgers, maar ook voor de ophalers en de composteerders, is het belangrijk een duidelijke lijn te trekken. Op de markt vind je zowel composteerbare als niet-composteerbare kattenbakkorrels. Om geen vergissingen te maken, wordt als algemene regel gesteld dat kattenbakkorrels niet zijn toegelaten. 

Meer info

Mest van kleine huisdieren mag in kleine hoeveelheden bij het gft-afval. Kleine/grote hoeveelheden: hoe bepaal je dat, kleine/grote dieren...?

In de sorteerwijzer wordt inderdaad een uitzondering gemaakt voor mest van grote huisdieren én mest in grote hoeveelheden. Feit is dat hier het gezond verstand primeert. Een paard is geen klein huisdier, een gezinshond is dat wel. De uitwerpselen van een kennel horen niet thuis bij de gft-inzameling.  

Opgelet: Mest van kleine huisdieren mag sinds 2019 in kleine hoeveelheden bij het gft-afval en wordt in de meeste Vlaamse gft-regio's zo verwerkt. In sommige regio’s is ervoor gekozen om dit niet toe te laten. Vandaar dat we verwijzen naar de specifieke communicatie hierover van de betreffende intercommunale.  

Meer info

Dierlijk afval uit de keuken mag wél bij het gft-afval, dierlijk slachtafval niet .... Waar ligt de grens?

Het gaat over het onderscheid tussen “dierlijke bijproducten” en “dierlijk afval”. Wat er in de keuken komt, is geschikt verklaard voor consumptie en wordt een dierlijk bijproduct. Dat is bij dierlijk afval (slachtafval) niet het geval. 
 
Met andere woorden: alles wat een ‘(keuken)restje’ is en van dierlijke oorsprong is, mag bij het gft-afval. Dan spreken we over een restje spaghettisaus, een overgebleven boterham met salami die je terugvindt in de brooddoos na het weekend, … We spreken over voedsel dat niet meer in aanmerking komt voor consumptie, maar dat wel nog dienst kan doen als grondstof voor verwerking tot compost. Het professionele composteerproces zorgt er immers voor dat eventuele aanwezige kiemen in keukenafval worden afgedood door de temperatuursverhoging die van kortbij gecontroleerd wordt. 

Meer info
 

Waarom mogen koffiepads en theezakjes niet meer bij het gft-afval én worden ze ook afgeraden in de adviezen rond thuiscomposteren?

Je ziet het niet altijd, maar in koffiepads en theezakjes is plastic verwerkt. 
En daar wringt het schoentje, want plastic breekt niet af, composteert niet en komt dus uiteindelijk in de compost terecht.

In het kader van koffiepads en theezakjes gaat het om een mengsel van twee verschillende afvalstromen. De ene afvalstroom is perfect composteerbaar, dat is het koffiegruis en de thee. De andere afvalstroom, is plastic en composteert niet en moet op een andere manier verwerkt worden. 

Meer info
 

Waarom is het belangrijk dat fruitstickertjes niet bij het gft-afval belanden?

De verwerkingssector heeft al alles geprobeerd, maar fruitstickertjes krijg je met geen enkele techniek uit de compost. Bovendien zorgen ze voor een visuele verontreiniging van de compost: witte vlekjes in het zwarte goud. Trek ze er dus af voor je jouw schillen bij het gft-afval deponeert. Fruitstickertjes horen thuis bij het restafval.  

Meer info

Vragen over composteerbare kunststoffen

Wat zijn composteerbare kunststoffen?

Het is niet duidelijk te zeggen wat composteerbare kunststoffen zijn. Het gaat zowel over biogebaseerde (natuurlijk of synthetisch) als fossil‐based producten. Bovendien komen in de praktijk vaak combinaties voor, waardoor een materiaal niet 100 % fossiel of biogebaseerd is.

Wat zijn composteerbare plastics?
Wat zijn bioplastics? Bron: European Bioplastics


 

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier 

Wat is biodegradeerbaarheid?

Biodegradeerbaarheid is de omzetting van organisch-biologische koolstofketens in CO₂. De biodegradeerbaarheid van een materiaal is afhankelijk van het milieu waarin het zich bevindt: in een professionele compostering, in een thuiscomposteersysteem, in de bodem, in zoet water of in zout water. De agressiviteit van het milieu is telkens anders. In de compostering en de bodem zijn schimmels, bacteriën en actinomyceten actief. In water zijn er alleen maar bacteriën. En dat geldt ook voor een vergisting: enkel bacteriën kunnen zorgen voor afbraak. Vooral de schimmelactiviteit blijkt een grote impact te hebben op de afbraak tijdens het composteringsproces en in de bodem. Dit verklaart waarom vele composteerbare kunststoffen in vergisting niet biodegradeerbaar zijn.

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier 

Wat betekent composteerbaar zijn?

In de norm voor composteerbaarheid zijn vier componenten opgenomen: biodegradeerbaarheid, desintegratie, chemische samenstelling en fytotoxiciteit. Biodegradeerbaarheid is de omzetting in CO₂. Desintegratie is het fysisch uit elkaar vallen.
Een biodegradeerbaar materiaal is niet persé composteerbaar, maar composteerbare materialen zijn wel biodegradeerbaar.

Componenten in composteerbaarheidsnorm. Bron: OWS
Componenten in composteerbaarheidsnorm. Bron: OWS

 

Proces van desintegratie. Bron: OWS
Proces van desintegratie. Bron: OWS

 

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier 

Wat is het verschil tussen composteerbaar in een professionele installatie en thuiscomposteerbaar?

Het volledige antwoord kan je hier terugvinden. Daarnaast is er ook een verschil tussen een professionele compostering met en zonder voorvergisting. 

 

Geven composteerbare kunststoffen aanleiding tot microplastics?

Biodegradeerbaarheid versus desintegratie: voor de desintegratie moeten de composteerbare kunststoffen door een zeef van 2 mm gaan na 12 weken. Door de biodegradatie breken die stukjes nog verder af naar CO₂, na de 12 weken die voor desintegratie zijn vastgelegd. Het is niet zo dat de stukjes die na de desintegratietest overblijven, stukjes < 2 mm, microplastics zullen worden. Ze breken nog verder chemisch af tot CO₂.

Meer info over composteerbare kunststoffen vind je hier 

Waarom zouden composteerbare kunststoffen ook vergistbaar moeten zijn?

Het gft-afval wordt in ongeveer 2/3de van de Vlaamse gemeenten en steden selectief ingezameld om te worden gecomposteerd tot de gecertificeerde bodemverbeteraar compost. Het Vlaamse beleid zet in op de vóórvergisting van dit gft-afval zodat er, naast een kwaliteitsvolle compost, ook groene energie wordt geproduceerd. De komende tijd zitten er twee nieuwe gft-voorvergistingen in de pipeline. Ontdek hier meer

Wat is vergisting?

Vergisting is een gecontroleerd zuurstofloos afbraakproces van organisch-biologisch materiaal waardoor biogas en een gehomogeniseerd product (= digestaat) worden gevormd. Het milieu is er compleet anders dan bij een compostering, er is namelijk geen zuurstof aanwezig. In een vergisting zijn het ook micro-organismen die voor de afbraak zorgen, maar er zijn enkel anaerobe bacteriën, terwijl in een compostering zowel schimmels, aerobe bacteriën en actinomyceten actief zijn.

Composteerbare kunststoffen zijn dus niet per definitie biodegradeerbaar in een vergisting, in tegendeel zelfs: ze breken heel vaak niet af in een vergisting.In Vlaanderen wordt in de gft-verwerking volop geïnvesteerd in de bouw van voorvergistingsinstallaties. De compostering wordt dan vooraf gegaan door een voorvergisting, zodat er eerst biogas (groene energie) uit het gft wordt gehaald. Het digestaat wordt in de nacompostering verder gestabiliseerd en omgevormd tot een humusrijke compost. En dit is een extra reden waarom composteerbare kunststoffen niet tot het gft kunnen worden toegelaten: ze worden niet afgebroken in de voorvergisting en dreigen zelfs het proces te belemmeren.

Daarnaast staan er Vlaanderen een 40-tal vergistingsinstallaties waar bioafval van supermarkten, horeca en voedingsindustrie wordt verwerkt. Ook in deze installaties zullen composteerbare kunststoffen niet afbreken.

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier 

Zijn composteerbare kunststoffen beter dan gewone kunststoffen?

Niet per sé. In een circulaire economie moeten de grondstoffen en producten zo hoogwaardig mogelijk ingezet worden en blijven. Producten moeten langer meegaan en makkelijker herstelbaar, herbruikbaar en recycleerbaar zijn. Als eenmalige materialen uit kunststof vervangen worden door eenmalige composteerbare kunststoffen, dan is dat niet per sé beter. Composteerbare kunststoffen kunnen een meerwaarde hebben als er een link is met gft‐ of groenafval en als ze in de einde levensfase sowieso dreigen bij het gft‐ of groenafval terecht te komen. Denk maar aan theezakjes en koffiepads of tomatenclips en ‐koorden in de tomatenteelt.

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier

Mogen composteerbare kunststoffen bij het gft-afval?

Bij het gft-afval in Vlaanderen (let op: dit wordt niet in elke regio georganiseerd, informeer je hiervoor bij je afvalintercommunale) kunnen geen composteerbare kunststoffen worden toegelaten. Ook niet wanneer ze bewezen composteerbaar zijn of een bepaald label of logo dragen, dit omwille van de eenduidigheid. 

De enige uitzondering zijn de gft-zakjes die in sommige regio’s kunnen gebruikt worden voor de selectieve inzameling van het keukenafval. De gemeente of intercommunale stelt deze zakjes in overleg met de gft-verwerker ter beschikking. In sommige gft-installaties hinderen de zakjes het verwerkingsproces. Het is vanzelfsprekend dat de zakjes dan niet kunnen worden gebruikt.

Het volledige antwoord kan je hier terugvinden. 

Mogen composteerbare kunststoffen op de composthoop, ‐bak of ‐vat?

Composteerbare kunststoffen mogen thuisgecomposteerd worden als ze het ok compost home label hebben. Het volledige antwoord lees je hier

Kunnen de plastic wegwerpproducten vervangen worden door composteerbare kunststoffen?

Kunststoffen kunnen niet 1-op-1 door composteerbare kunststoffen worden vervangen. Voor de biodegradeerbare en composteerbare kunststoffen dient er een toegevoegde waarde aanwezig te zijn, de composteerbaarheid dient nuttig of essentieel te zijn voor die specifieke toepassing. Voor de biologische kringloop is het bovendien belangrijk dat er een link blijft bestaan met het organisch afval. Een composteerbaar theezakje is wel relevant, inhoud en verpakking kunnen op dezelfde manier worden verwerkt, meer afval wordt in de biologische kringloop gebracht, verontreiniging door plastics wordt vermeden. Dit betekent ook dat geval per geval beoordeeld moet worden of composteerbare plastics een duurzamer alternatief bieden, en hierbij dient de ganse keten, ook de verwerkingsopties, in overweging genomen te worden.

Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier
 

Sommige verwerkers bieden zelf composteerbare zakjes aan voor inzameling van het gft-afval en anderen verbieden ze. Hoe zit dat precies?

Het volledige antwoord kan je hier terugvinden. 

Zijn er voordelen aan composteerbare kunststoffen?

Toch wel. Ze kunnen ervoor zorgen dat er meer organisch materiaal selectief ingezameld wordt. Denk maar aan de composteerbare zakjes die in sommige gemeenten gebruikt mogen worden voor de selectieve inzameling van het gft-afval in de keuken. Let op: dit wordt enkel toegelaten als de gft-verwerker akkoord gaat. 
Daarnaast kunnen composteerbare kunststoffen ook een oplossing bieden voor huidige stoorfactoren in de compostering. Denk maar aan theezakjes, koffiepads of fruitstickers die grotendeels uit plastic bestaan. Het organisch materiaal zelf is composteerbaar, maar deze kunststoffen kunnen wel de compostkwaliteit verstoren. Mocht de industrie deze enkel nog maken uit composteerbare kunststoffen, dan kunnen ze mee met het gft-afval en is het probleem van verontreiniging opgelost. Zo zijn er nog producten te bedenken, die mogelijk een oplossing kunnen bieden voor huidige problemen. Producenten van composteerbare plastics en verwerkers zijn hierover in overleg.

Meer info over composteerbare kunststoffen vind je hier 

Waarom mogen de uitwerpselen van de kat wel in de gft-bak en (composteerbare) kattenbakvulling dan weer niet?

Dat heeft met eenduidigheid te maken. Voor de burgers, maar ook voor de ophalers en de composteerders, is het belangrijk een duidelijke lijn te trekken. Op de markt vind je zowel composteerbare als niet-composteerbare kattenbakkorrels. Om geen vergissingen te maken, wordt als algemene regel gesteld dat kattenbakkorrels niet zijn toegelaten. 

Opgelet: niet elke Vlaamse verwerker laat mest van kleine huisdieren toe. Gelieve je hiervoor te informeren bij je intercommunale. 


Meer info over composteerbare kunststoffen en de verwerking ervan vind je hier