Green Deal Bedrijven & Biodiversiteit: de voordelen van een kringlooptuin óp een bedrijventerrein
Bedrijventerreinen en biodiversiteit, het verband lijkt soms ver te zoeken. Toch is er met een aantal kleine wijzigingen, een wereld van verschil te maken. Met dit in het achterhoofd stapte Vlaco vzw in 2018 als ondersteunende partij in de Green Deal Bedrijven & Biodiversiteit. Initiatiefnemers van dit project zijn Agentschap Natuur en Bos, LNE (Departement Omgeving), Natuurpunt en Corridor. Voor een goed voorbeeld moesten we niet lang zoeken: de composteersite van de gemeente Aalter heeft – naast de nodige verharding om te kunnen composteren – een prachtige kringlooptuin.
Voorbeeld van een perfecte kruisbestuiving: Green Deal Bedrijven & Biodiversiteit en industriezone gemeente Aalter
De verhoging van biodiversiteit, ook op bedrijventerreinen, heeft meerdere positieve gevolgen. Dit zorgt voor de bescherming en het herstel van natuurwaarden en van een gezonde omgevingskwaliteit binnen én buiten de bedrijfsterreinen. Het is ook positief voor het klimaat, brengt verkoeling, zuivert de lucht en zorgt voor een beter waterbeheer. Bijkomend versterkt een rijkere biodiversiteit de gezondheid en het welzijn van de werknemers én het imago van bedrijven. Een meer biodivers ingericht bedrijfsterrein en bijbehorend arbeidsextensief beheer, verlagen tot slot de ecologische voetafdruk en kunnen op termijn zorgen voor een besparing op de onderhoudskosten van het terrein.
De gemeente Aalter besloot enkele jaren geleden dat de groene strook aan de voorzijde van het terrein van de compostering een nieuwe indeling en functie moest krijgen. Aangezien de compostering jaarlijks vele professionele en particuliere klanten trekt, besloot Aalter twee vliegen in één klap te slaan. De groene strook vooraan het bedrijf werd omgetoverd tot kringlooptuin met als doel de bezoekers de mogelijkheden van kringlooptuinieren te tonen. Tegelijkertijd vergrootte Aalter zo de biodiversiteit van haar terrein te midden van een industriezone. Hierbij alvast een overzicht van de kringlooptechnieken die er ingezet worden:
⦁ Mulchen
Door te mulchen met houtsnippers bouw je de structuur en de vruchtbaarheid van de bodem op. Bovendien droogt een afgedekte bodem veel minder snel uit, beschermt de mulchlaag tegen slagregen en grote temperatuurschommelingen in de bodem, wat het bodemleven ten goede komt.
Vlaanderen zet de komende jaren ook meer en meer in op ontharding, waterdoorlatende afdekkingen zullen alleen maar aan belang winnen. Verhardingen zorgen ook voor een grotere opwarming van de omgeving. Mulchen met organische resten is een mooi alternatief.
⦁ Takkenrillen en bladwanden
Takkenrillen staan erom gekend verschillende dieren te herbergen. Verschillende vogelsoorten maar ook egels, eekhoorns en padden zijn er dol op. Ook ongewervelden als spinnen, duizendpoten en pissebedden gebruiken deze rillen als schuilplaats en kraamkamer.
⦁ Bijen- en insectenhotels
Bijen- en insectenhotels zijn echte toppers voor iedere kringlooptuin. De voordelen voor de biodiversiteit zijn haast eindeloos. De naam hotel is niet gestolen. Deze bouwsels herbergen vele soorten bijen en andere insecten, die mede door hun rol als pollinator op hun beurt weer voor meer biodiversiteit zorgen. Solitaire bijen zorgen voor 97 % van alle bestuiving, bij een hele reeks aan cultivars en wilde bloemen. Uit studies blijkt dat één solitaire bij evenveel bloemen bestuift als 120 werksters van de honingbij samen.
⦁ Aanplant van meerjarige, inheemse vaste beplanting, struiken en bomen
Deze kringlooptechniek heeft dan weer effecten op micro- en macroklimaat, aangezien de beplanting leidt tot een opname van CO2 en wegvang van fijn stof uit de omgeving. Bovendien lokken deze planten, stuiken en bomen vele insecten, vlinders, vogels…
⦁ Compostbakken
Thuiscomposteren, de moeder der kringlooptechnieken. (Thuis)compost gebruiken zorgt niet alleen ‘voor’ de bodem en alles wat daarop groeit, het zorgt er ook voor dat er koolstof wordt vastgehouden in de bodem (koolstofopslag). Daarnaast speelt het proces van het thuiscomposteren ook direct én indirect in op de lokale biodiversiteit. Naast nuttige bacteriën, schimmels en actinomyceten, bevat compost vele ongewervelde organismen: onder meer mijt, pissebed, compostworm, springstaart, miljoenpoot en duizendpoot. Heel wat soorten gebruiken het composterend materiaal voor de ei‐afzet, als vluchtoord, als overwinteringsplaats … Het toedienen van compost in de tuin, met een optimale bodemkwaliteit tot gevolg, zal bovendien leiden tot een hogere bodembiodiversiteit. Een rijker (microbieel) leven in de bodem, heeft ook positieve effecten op de bovengrondse biodiversiteit.
Conclusie
Zelfs op een relatief beperkte oppervlakte, bijvoorbeeld kleine percelen van bedrijfsterreinen of tuinen, maakt kringlooptuinieren het mogelijk om heel wat meer biodiversiteit ‘in huis te halen’. De positieve effecten en gevolgen zijn niet op één hand te tellen. Wanneer het aankomt op het klimaat en de biodiversiteit op deze planeet, helpen alle kleine bee(s)tjes!
Met dank aan de gemeente Aalter.
