Heeft het type mulch effect op slakkenvraat?

Dat is een vraag die regelmatig bij Vlaco terecht komt.  Op basis van onze eigen ervaring formuleren we daar een antwoord op, maar een echt onderzoek naar de relatie tussen soort mulch en hoeveelheid vraat werd bij ons weten tot nu toe nog niet uitgevoerd. 

Begin 2015 overlegden we daarom met de beheerders van het Comité Jean Pain, en stelden hen de vraag of we zo een onderzoek op hun moestuinpercelen zouden kunnen uitvoeren.  We besloten het er op te wagen.

Een strook die al meer dan 30 jaar werd gebruikt als moestuin werd ingericht als proefterrein.  Het ging om een zone van ± 20 op ± 3 m.  Aan één zijde bevonden zich een langwerpige strook met vijf percelen ‘mulch-vraat-proef’ en aan de andere kant lagen er vijf percelen ‘mulch-vraat-proef met extra beschermingsmaatregelen’. Die extra beschermingsmiddelen omvatten allerlei middelen om andere soorten vraat (bv. vogelvraat) tot een absoluut minimum te beperken (bv. vogelgaas).

Februari 2015 werden de proefpercelen klaargemaakt.  Dit betekende: de tussenliggende paadjes kregen een laag houthaksel  en aan elk afzonderlijk perceel werd een gemiddelde hoeveelheid houtgewascompost gegeven, zoals dat al 30 jaar lang ieder jaar het geval is. 

Vlaco zorgde voor de zaden en de logistieke ondersteuning. Het Comité Jean Pain zorgde voor het beheer en voor het mulchmateriaal waarmee de testen zouden worden uitgevoerd.  Het ging om volgende mulchsoorten:

  • compost
  • droge herfstbladeren
  • stro
  • houtsnippers
  • gazonmaaisel

Het Comité maakte waarnemingsfiches op en noteerde hierin o.a. de datum en specifieke opmerkingen, zoals bijzondere weersomstandigheden.  De mulch-vraat-proef werd daarbij in het groeiseizoen wekelijks gefotografeerd.

De gewassoorten, soorten en rassen die we aan de test onderwierpen:

  • Bladgewassen: Sla (Zomersla - Kagraner)
  • Peulgewassen: Erwt (Stam ‐ Kelvedon Wonder)
  • Wortelgewassen: Wortel (Colmar à coeur rouge)
  • Vruchtgewassen: Courgette (Zucchini)
  • Koolgewassen: Witte kool (Langedijker Bewaar)
  • Vaste gewassen: Aardbei (Ostara)

De volgorde van de teeltrijen, per perceel: erwt-courgette-sla-wortel-kool (aardbei stond op een losstaand perceel).  We kozen bewust voor deze schikking omdat op die manier, na oogst van de ene groentesoort voldoende ruimte overbleef voor de groei van de resterende andere groentesoort.

Er stelden zich doorheen het groeiseizoen 2015 behoorlijk wat problemen.  Sommige daarvan konden snel verholpen worden (bv. slechte kieming van sla of erwt à herzaaien); andere waren eerder onverwacht en hadden vaak te maken met het wispelturige weer tijdens het begin van het groeiseizoen (bv. enorme vogelvraat omwille van het feit dat er elders nog maar weinig ontwikkelend groen te bespeuren viel voor de vogels;  een woelmuizenplaag net als in de rest van het Comité Jean Pain dat jaar). 

In dit eerste jaar van onderzoek konden we alvast volgende, duidelijke vaststellingen doen:

  • Algemeen: de bewering dat houtsnippers gemeden worden door slakken (wat vaak wordt beweerd), ging in deze proef niet op. 
  • Sla: veel last van vraat, bij alle soorten mulch, en zelfs het meest bij de houtsnippers
  • Erwt: duiven waren in het voorjaar erg lastig.  Van zodra de plantjes de kiemperiode en de daaropvolgende weken overleefd hadden, was er enige slakkenvraat, maar er was geen duidelijk verschil tussen de verschillende mulchtypes. 
  • Wortel: wortelvlieg richtte behoorlijk wat schade aan.  Echter, van zodra de plant de kiemperiode en de daaropvolgende weken was doorgekomen, was de vraat van slakken nagenoeg afwezig.
  • Courgette: geen duidelijk vraatverschil tussen de verschillende mulchtypes
  • Witte kool: geen duidelijk vraatverschil tussen de verschillende mulchtypes
  • Aardbei: geen duidelijk vraatverschil tussen de verschillende mulchtypes

Conclusie

Zoals te verwachten was, zijn groenterassen met een frêle structuur of met zachte bladeren het gevoeligst voor vraat.  Planten met steviger blad (meerdere cellagen, harig blad …) hadden veel minder last.  Een duidelijk verschil in vraat afhankelijk van het soort mulch kon (nog) niet worden vastgesteld.

Ook in 2016 testen we verder.  We focussen ons dit jaar op de allergevoeligste soort, nl. sla.  We kiezen voor het ras ‘Wonder der Vier Jaargetijden’. Meer over deze test lees je in de laatste KringloopZINe-editie van 2016.